Meeting.burger Schilde

Feiten en context

Naar aanleiding van de start van de legislatuur moet de raad voor maatschappelijk welzijn de deontologische code opnieuw vaststellen. Dit werd aangegrepen om - samen met de voorzitter van de gemeenteraad, die tevens voorzitter van de deontologische commissie is - de deontologische code te actualiseren. Dit vooral op het vlak van handhaving.

Juridische gronden

● Artikel 39 van het decreet lokaal bestuur
De gemeenteraad neemt een deontologische code aan en richt een deontologische commissie op. De deontologische code regelt ook de samenstelling, werking en bevoegdheid van de deontologische commissie. De deontologische commissie bestaat minstens uit één vertegenwoordiger per fractie in de gemeenteraad.

● Artikel 74 van het decreet lokaal bestuur
Artikel 39 is van toepassing op de raad voor maatschappelijk welzijn.

Inspraak en advies

● Voorzitter van de gemeenteraad

● Consultatie van alle fracties over het ontwerp van deontologische code
De fractie van Dorp 24 formuleerde twee opmerkingen/vragen:

○ Artikel 4: Ondersteuning van de mandatarissen
Ter bevordering van de transparantie en om de schijn van partijdigheid te voorkomen, wordt aanbevolen dat meldt de lokale mandataris aan de algemeen directeur meldt welke betaalde en onbetaalde mandaten er worden opgenomen naast het politiek mandaat bij het lokaal bestuur.

○ Artikel 5: Ondersteuning van mandatarissen
Toevoeging: de leden van de deontologische commissie worden van de bestemming van de giften op de hoogte gebracht.
De raad kan in bepaalde gevallen afwijken van de regels, bijvoorbeeld voor werkbezoeken waarvoor reis- en verblijfkosten door anderen worden betaald. Opmerking: Dit kan enkel in volledige openbaarheid. Vraag: hoe wordt dit gegarandeerd.

● Bureau van de gemeenteraad van 19 september 2025 met volgend standpunt over de opmerkingen/vragen van Dorp 24:

○ Samen met de deontologische commissie wordt bekeken of en op welke manier een sensiliseringscampagne kan georganiseerd worden om raadsleden te stimuleren hun mandaten te melden.

○ Giften worden geregistreerd in een register dat altijd openbaar is.

Argumentatie

● Gedragsregels: het kompas voor de mandatarissen
Het eerste luik, de gedragsregels, is cruciaal voor mandatarissen omdat zij een voorbeeldfunctie bekleden en besluiten nemen die een directe impact hebben op de lokale gemeenschap.

○ Duidelijkheid in een complexe rol: mandatarissen opereren vaak in een complex web van belangen, wetten en verwachtingen. Gedragsregels bieden een helder kompas voor ethisch handelen, waardoor twijfel wordt weggenomen over wat wel en niet gepast is in hun publieke rol.

○ Integriteit en onpartijdigheid: de code benadrukt de noodzaak van onpartijdigheid en integriteit bij alle beslissingen. Dit is van vitaal belang om te voorkomen dat persoonlijke belangen, politieke overtuigingen of externe druk de objectiviteit van een mandataris beïnvloeden. Burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat besluiten in het algemeen belang worden genomen.

○ Bescherming van de mandataris en het bestuur: een goed opgestelde gedragscode beschermt niet alleen de reputatie van het lokaal bestuur, maar biedt ook een houvast voor de mandataris zelf. Het schept duidelijke grenzen en voorkomt dat zij onbedoeld in ethische dilemma's terechtkomen of beschuldigd worden van onethisch gedrag. Het dient als een referentiepunt bij vragen of twijfels.

○ Vertrouwen van de burger: wanneer burgers zien dat hun vertegenwoordigers zich houden aan een set van duidelijke ethische principes, neemt het vertrouwen in het lokaal bestuur toe. Dit is fundamenteel voor een gezonde lokale democratie, waarbij burgers geloven in de zuiverheid van het besluitvormingsproces.

● Procedure bij mogelijke schending: het vangnet voor vertrouwen en gerechtigheid
Het tweede luik, de procedure in geval van mogelijke schending van de code, is net zo onmisbaar. Het zorgt ervoor dat er concreet en consequent wordt gehandeld wanneer de gedragsregels mogelijk zijn overtreden, wat cruciaal is voor de geloofwaardigheid van de code zelf.

○ Eerlijke en objectieve behandeling: een transparante procedure garandeert dat elke mogelijke schending eerlijk, objectief en zonder vooroordelen wordt onderzocht. Dit omvat duidelijke stappen voor het indienen van klachten, het verzamelen van feiten, het horen van alle betrokken partijen en een onafhankelijke beoordeling. Dit voorkomt willekeur en partijdigheid.

○ Consistentie en gelijkheid voor iedereen: zonder een vaste procedure bestaat het risico dat vergelijkbare zaken verschillend worden behandeld, wat leidt tot onvrede en ongelijkheid. Een procedure zorgt voor consistentie in de aanpak en de toepassing van sancties, waardoor iedereen weet waar hij of zij aan toe is.

○ Herstel van geloofwaardigheid: mocht een mandataris de code overtreden, dan is het vertrouwen beschadigd. Een robuuste en transparante procedure voor de afhandeling van overtredingen toont aan dat het bestuur zichzelf serieus neemt en bereid is corrigerend op te treden. Dit is essentieel om het verloren vertrouwen te herwinnen en het imago van integriteit te herstellen.

○ Voorkomen van reputatieschade en juridische problemen: een gestroomlijnde procedure helpt om snel en adequaat te reageren op incidenten. Dit kan escalatie van situaties voorkomen, vermindert de kans op langdurige publieke discussies en helpt potentiële juridische problemen te vermijden die voortvloeien uit onbehoorlijk gedrag.

BESLUIT

Stemming: 19 stemmen voor: Dirk Bauwens, Kathleen Krekels, Marian Van Alphen, Valérie Van Genechten, Valerie Michel, Christian Hazard, Marijke Dillen, Yolande Avontroodt, Olivier Verhulst, Hendrik Bellens, Laurenz Van Ginneken, Philippe Verschueren, Tara Godts, Micheline Duysens, Evelien Hens, David Heerwegh, Julie Van Marcke, Niko Leuridan en Jukka Van den Bulcke

5 onthoudingen: Hans Hanssen, Marleen Struyf, Joost Van der Hallen, Rob Belmans en Ingrid Van Driessen

Artikel 1. De raad voor maatschappelijk welzijn beslist de deontologische code voor mandatarissen goed te keuren.